Что такое ilk yardim
ilk yardım
Смотреть что такое «ilk yardım» в других словарях:
ilk yardım — is. 1) Kaza, hastalık, yangın, deprem vb. tehlikeli ve ani durumlarda hastaya kesin tedavi öncesi, olay yerinde uygulanan ilk ve ivedi işlem, sıhhi imdat 2) Bu işlemin uygulandığı yer Birleşik Sözler ilk yardım çantası ilk yardım hastanesi … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk yardım hastanesi — is. Aniden rahatsızlananlar veya kazada yaralananlara ilk tıbbi müdahalenin yapılabileceği nitelikte donatılan hastane … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk yardım çantası — is. Ecza çantası … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk — sf. 1) Zaman, sıra, yer ve önem bakımından ötekilerden önce gelen, son karşıtı Gözlerini açınca ilk işi saatine bakmak oldu. Y. K. Karaosmanoğlu 2) is. Herhangi bir şeyin en önde olanı, önce geleni İnsanı insan yapan duyguların ilkidir aşk. N.… … Çağatay Osmanlı Sözlük
yardım — is. 1) Kendi gücünü ve imkânlarını başka birinin iyiliği için kullanma, muavenet Bu, bir ricada bulunacak, bir yardım isteyecek sandı. M. Ş. Esendal 2) Bir ülkeye bağış veya ödünç olarak verilen para ve ihtiyaç maddeleri 3) Etki Otların üstünde,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ecza çantası — is. İçerisinde ilk yardım için gerekli ilaç ve sağlık malzemesi bulunan çanta, ilk yardım çantası … Çağatay Osmanlı Sözlük
aptekçə — kiç. İlk tibbi yardım göstərmək üçün lazım olan dərmanlar toplusu və içində bu cür dərmanlar olan qutu. Hər bir düşərgədə – çardaqda ilk yardım göstərmək üçün baytarlıq aptekçəsi olmalıdır … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
Землетрясение в Турции (2011) — Землетрясение в Ване (турецкая юго восточная провинция) 23 октября 2011 года … Википедия
çanta — is. Kösele, meşin, kumaş vb. hafif malzemeden yapılıp büyüklüğüne göre para, evrak, yiyecek vb. koyup taşımaya yarayan kap Yanından hiç ayırmadığı çantasında bir kütüphane bulursunuz. Y. Z. Ortaç Birleşik Sözler çanta çiçeği çantada keklik… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk yardım
1 ilk yardım
2 ilk yardım
См. также в других словарях:
ilk yardım — is. 1) Kaza, hastalık, yangın, deprem vb. tehlikeli ve ani durumlarda hastaya kesin tedavi öncesi, olay yerinde uygulanan ilk ve ivedi işlem, sıhhi imdat 2) Bu işlemin uygulandığı yer Birleşik Sözler ilk yardım çantası ilk yardım hastanesi … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk yardım hastanesi — is. Aniden rahatsızlananlar veya kazada yaralananlara ilk tıbbi müdahalenin yapılabileceği nitelikte donatılan hastane … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk yardım çantası — is. Ecza çantası … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk — sf. 1) Zaman, sıra, yer ve önem bakımından ötekilerden önce gelen, son karşıtı Gözlerini açınca ilk işi saatine bakmak oldu. Y. K. Karaosmanoğlu 2) is. Herhangi bir şeyin en önde olanı, önce geleni İnsanı insan yapan duyguların ilkidir aşk. N.… … Çağatay Osmanlı Sözlük
yardım — is. 1) Kendi gücünü ve imkânlarını başka birinin iyiliği için kullanma, muavenet Bu, bir ricada bulunacak, bir yardım isteyecek sandı. M. Ş. Esendal 2) Bir ülkeye bağış veya ödünç olarak verilen para ve ihtiyaç maddeleri 3) Etki Otların üstünde,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ecza çantası — is. İçerisinde ilk yardım için gerekli ilaç ve sağlık malzemesi bulunan çanta, ilk yardım çantası … Çağatay Osmanlı Sözlük
aptekçə — kiç. İlk tibbi yardım göstərmək üçün lazım olan dərmanlar toplusu və içində bu cür dərmanlar olan qutu. Hər bir düşərgədə – çardaqda ilk yardım göstərmək üçün baytarlıq aptekçəsi olmalıdır … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
Землетрясение в Турции (2011) — Землетрясение в Ване (турецкая юго восточная провинция) 23 октября 2011 года … Википедия
çanta — is. Kösele, meşin, kumaş vb. hafif malzemeden yapılıp büyüklüğüne göre para, evrak, yiyecek vb. koyup taşımaya yarayan kap Yanından hiç ayırmadığı çantasında bir kütüphane bulursunuz. Y. Z. Ortaç Birleşik Sözler çanta çiçeği çantada keklik… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk yardım
Смотреть что такое «ilk yardım» в других словарях:
ilk yardım — is. 1) Kaza, hastalık, yangın, deprem vb. tehlikeli ve ani durumlarda hastaya kesin tedavi öncesi, olay yerinde uygulanan ilk ve ivedi işlem, sıhhi imdat 2) Bu işlemin uygulandığı yer Birleşik Sözler ilk yardım çantası ilk yardım hastanesi … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk yardım hastanesi — is. Aniden rahatsızlananlar veya kazada yaralananlara ilk tıbbi müdahalenin yapılabileceği nitelikte donatılan hastane … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk yardım çantası — is. Ecza çantası … Çağatay Osmanlı Sözlük
ilk — sf. 1) Zaman, sıra, yer ve önem bakımından ötekilerden önce gelen, son karşıtı Gözlerini açınca ilk işi saatine bakmak oldu. Y. K. Karaosmanoğlu 2) is. Herhangi bir şeyin en önde olanı, önce geleni İnsanı insan yapan duyguların ilkidir aşk. N.… … Çağatay Osmanlı Sözlük
yardım — is. 1) Kendi gücünü ve imkânlarını başka birinin iyiliği için kullanma, muavenet Bu, bir ricada bulunacak, bir yardım isteyecek sandı. M. Ş. Esendal 2) Bir ülkeye bağış veya ödünç olarak verilen para ve ihtiyaç maddeleri 3) Etki Otların üstünde,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ecza çantası — is. İçerisinde ilk yardım için gerekli ilaç ve sağlık malzemesi bulunan çanta, ilk yardım çantası … Çağatay Osmanlı Sözlük
aptekçə — kiç. İlk tibbi yardım göstərmək üçün lazım olan dərmanlar toplusu və içində bu cür dərmanlar olan qutu. Hər bir düşərgədə – çardaqda ilk yardım göstərmək üçün baytarlıq aptekçəsi olmalıdır … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
Землетрясение в Турции (2011) — Землетрясение в Ване (турецкая юго восточная провинция) 23 октября 2011 года … Википедия
çanta — is. Kösele, meşin, kumaş vb. hafif malzemeden yapılıp büyüklüğüne göre para, evrak, yiyecek vb. koyup taşımaya yarayan kap Yanından hiç ayırmadığı çantasında bir kütüphane bulursunuz. Y. Z. Ortaç Birleşik Sözler çanta çiçeği çantada keklik… … Çağatay Osmanlı Sözlük
İlk yardım: qan təzyiqi qalxarsa nə etmək lazımdır?
Hipertoniya ən çox yayılmış xəstəliklərdən biridir. Hər bir insanda görünə bilər, ancaq yaşlı insanlar yüksək təzyiqdən daha çox əziyyət çəkirlər. Hipertonik kriz demək olar ki, istənilən vaxt baş verə bilər. Heç bir xəbərdarlıq əlaməti və ya simptomun olmaması onu qorxulu edir. Buna görə hipertoniya tez-tez “səssiz qatil” olaraq xatırlanır. Qan təzyiqinin kəskin artması halında ilk yardımın necə göstəriləcəyini yalnız hipertonik xəstələrin deyil, həm də onların qohumları və yaxınlarının da bilməsi vacibdir.
Hipertonik kriz nədir?
Hipertonik kriz, qan təzyiqinin qəfil və əhəmiyyətli dərəcədə artmasıdır, ümumiyyətlə 40-60 mm c.s fərdi normadan yüksəkdir. Yəni kimsə 220/100 təzyiqdə, başqa bir insan isə 130/90 təzyiqdə hipertonik kriz keçirə bilər. Bir insanın daima aşağı qan təzyiqi varsa, bunun bir qədər artması da hipertonik krizə səbəb ola bilər. Hər halda, nevroloji, ürək və digər vegetativ xəstəliklər meydana gəlir. Vaxtında müdaxilə olmadan fəsadları ağır ola bilər və hətta ölümlə nəticələnməsi mümkündür.
Hipertonik krizin simptomları
Təzyiq stresli bir vəziyyətdə və ya ağır fiziki aktivlik zamanı arta bilər. İlk simptomlar bədənin öz yükünə tab gətirmədiyi zaman ortaya çıxır və damarlarda kritik dəyişikliklər baş verir. Çox vaxt hipertonik kriz yaşayan insanlarda arterial hipertoniya və ya ürəyin, böyrəklərin, böyrəküstü vəzilərin patologiyaları olur. Hipertonik kriz I və II növlərə aiddir, həm də mürəkkəbdir.
Göstərici 130/80 və daha yuxarı olduqda artan təzyiq nəzərə alınır.
Avropa Kardiologiya Birliyi xəbərdarlıq edir ki, bu cür təzyiq insult və infarkt inkişafı riskləri artır. Yeri gəlmişkən, orta yaşlı və yaşlı insanlarda təzyiqin daha tez-tez artmasına baxmayaraq, qan təzyiqi göstəriciləri üçün fərdi və ya yaşa görə standartlar yoxdur. Bu, damar sərtləşməsi və ya, məsələn, böyrək funksiyasının dəyişməsi ilə əlaqəli ola bilər.
I tip hipertonik kriz
Tez inkişaf edir, kəskin baş ağrısı, başgicəllənmə, ürək bulanması, gözlər qarşısında qarışqalanma ilə müşayiət olunur. Xəstələr bədəndə titrəmə və istilik hiss edirlər. Boyun, üz və bəzən sinə dərisində qırmızı ləkələr görünür. Artan ürək döyüntüsü və sinə daxilində ağırlıq hissi ola bilər. Taxikardiya qeyd olunur. Qan təzyiqi əsasən sistolik olan artır. (“yuxarı” təzyiq göstəricisi 200-ə yaxındır). Kriz çox sidiklə nəticələnə bilər.
II tip hipertonik kriz
Bu, kifayət qədər effektiv müalicəsi olmayan və ya həyat tərzini pozan hipertonik xəstələrdə olur. Belə bir krizin simptomları daha yavaş görünür: bir neçə saat ərzində baş ağrısı əmələ gəlir, ürək bulanması, qusma, uyuşuqluq müşahidə olunur, görmə və eşitmə pisləşir. Arterial təzyiq kəskin şəkildə artır, əsasən diastolik (“aşağı” təzyiqin göstəricisi təxminən 140-160).
Fəsad hipertonik kriz
Yüksək qan təzyiqi, kəskin koronar çatışmazlıq, kəskin sol mədəciyin çatışmazlığı fonunda fəsad hipertonik krizlə – ürək astması, ağciyər ödemi meydana gəlir. Həmçinin beyin qan dövranının kəskin bir pozğunluğu da inkişaf edə bilər – hipertonik ensefalopatiya, keçici qan dövranının pozğunluğu və ya insult.
İlk yardım: təcili nə etmək lazımdır?
Əlbəttə ki, hipertonik kriz vəziyyətində təcili yardım çağırmaq lazımdır. Həkimlər gələnə qədər mütləq:
Təzyiqi, saatda 10 mm c.s. çox olmamaqla azaltmaq lazımdır. Diqqət edin ki, təzyiqi birdən birə çox azaltmayasınız, çünki bu xəstənin huşunu itirməsinə səbəb ola və xəstənin vəziyyətini, xüsusən də yaşlı bir insandırsa, daha da çətinləşdirə bilər. Təzyiqin kəskin və əhəmiyyətli dərəcədə azalması qan axınının tükənməsi nəticəsində beyində və digər orqanlarda işemik dəyişikliklərin inkişafına səbəb ola bilər. İlk iki saatda təzyiq 20-25 mm c.s.-dan çox azaldılmamalıdır.
Hansı təzyiq normal sayılır
Yetkinlərdə normal qan təzyiqi, ümumi olaraq 120/80 qəbul edilir. Normaları bu formada qəbul etmək doğrudur, ancaq yaşa görə düzəlişlər var, buna görə hər kəsin öz norması olacaqdır.
2018-ci ildə Avropa Kardiologiya Cəmiyyəti hipertoniyanın müalicəsi üçün tövsiyələrini yeniləmişdir: indi normanın yuxarı həddi 130/ 80-dir. Əvvəllər, məsələn, müalicənin məqsədi qan təzyiqini 140/90 mm c.s-dan aşağı salmaq idi. İndi normanın yuxarı həddi 130/80 arasında hesab olunur. Təzyiqi bu rəqəmlərdən yuxarı olan xəstələrə həkim hipertoniya diaqnozu qoymalıdır.
Yüksək təzyiqin səbəbləri
Hipertoniya, müxtəlif səbəblərdən ortaya çıxan qan təzyiqinin tənzimlənməsi mexanizmlərinin fəaliyyətindəki pozğunluqlara görə inkişaf edir. Yaşlı insanlarda qan təzyiqi yaşla yüksəlir. Yeniyetmələrdə və gənclərdə bu xəstəliyə ətraf mühit amilləri, həyat tərzi və ya irsiyyət səbəb ola bilər. Bundan əlavə, hipertoniya böyrək, endokrin, neyrogen və ürək-damar xəstəliklərinin olması halında da inkişaf edir.
Risk amillərinə aşağıdakılar daxildir:
Hipertoniyası olan insanlar nə etməlidir
Əvvəlcə həyat tərzinizi yenidən nəzərdən keçirin və mümkün qədər sağlam olmağa çalışın
LAYFHAK: Təzyiqi necə düzgün ölçmək olar
Manjeti qolunuza ürək səviyyəsində yerləşdirin. Qan təzyiqini yalnız oturarkən ölçmək lazımdır. Ölçmədən iki saat əvvəl göz damlaları və ya burun damlaları istifadə etməyin. Yemək, acı çay, qəhvə, spirtli içkilər, fiziki fəaliyyət, siqaret, soyuğa məruz qalmaq kimi fəaliyyətlərdən ən azı 30 dəqiqə sonra təzyiqi ölçün. Təzyiqi ölçməzdən əvvəl 5-10 dəqiqə sakit oturmaq və ya yatıb istirahət etmək lazımdır. Təzyiq ölçənin kisəsi qan təzyiqini ölçmədən əvvəl boşaldılmalıdır. Fərqli əllərdə təzyiqin fərqli olduğunu görsəniz, daha yüksək olan rəqəmə diqqət yetirin.
Sağlam bir həyat tərzi sizə kömək edə bilər ki, dərman qəbul etməyəsiniz. Ancaq bütün bu tədbirlər kömək etməyəndə, həkim dərmanlar təyin edirlər, təbii ki, sağlam vərdişlərlə birlikdə dərman daha yaxşı işləyəcəkdir.
İlk yardım: zəhərlənmə zamanı nə etmək lazımdır
Təəssüf ki, zəhərlənmənin əlamətləri çoxlarına məlumdur. Çox vaxt qida zəhərlənməsi ilə qarşılaşırıq: kiminsə nitratla çox doymuş qarpız alan zaman bəxti gətirmir, kimsə səhlənkarlıq və ya ehtinasızlıqdan istifadə müddəti bitmiş ərzaqları qəbul edir və ya qəribə görünən göbələyi yenə də bişirir. Xəstəliyin öz-özünə keçəcəyini gözləməyin. Şiddətli bir zəhərlənmə forması xoşagəlməz nəticələrə səbəb ola bilər.
Qida zəhərlənməsi, xarab olmuş və ya keyfiyyətsiz qidalar yedikdən sonra baş verən həzm xəstəlikləridir. Qida zəhərlənməsinə və dizenteriya, salmonellyoz, esxerioz bakteriya və virusların səbəb olduğu digər xəstəliklər daxildir. Bakteriyalar hər yerdə var, amma başqa bir sual hansı bakteriyanın və hansı miqdarda olmasıdır. Gigiyena qaydalarına əməl edilmirsə, qida düzgün hazırlanmır və ya düzgün saxlanılmırsa, köhnəlmiş qida qəbul edilirsə və ya immunitet zəifləyirsə bakteriyalar orqanizmin sağlamlığına patogen təsir göstərir.
Qida zəhərlənməsinin səbəbləri
Qida zəhərlənməsini iki qrupa bölə bilərik:
Bir insan zərərli mikroorqanizmlər olan su və qida ilə zəhərlənə bilər. Zəhərlənməyə çox vaxt çirkli meyvə və giləmeyvə, çiy su və süd, xarab olmuş, fermentləşdirilmiş süd məhsulları səbəb olur. Salmonellyozaya xarab olan ət, yumurta, yuyulmamış tərəvəz və göyərti istehlakı səbəb ola bilər. Zəif gigiyena, xüsusilə uşaqlarda qida zəhərlənməsinin çox yayılmış səbəblərindəndir.
Qida zəhərlənməsinin əlamətləri
Həzm traktının pozğunluqları ümumiyyətlə keyfiyyətsiz bir məhsul qəbul edildikdən 2-4 saat sonra ortaya çıxır və ümumi zəiflik, ürək bulanması, davamlı qusma, boş nəcis, qızdırma, üşütmə, qarın ağrısı, sürətli nəbz, dodaqların və üzün rənginin dəyişməsi ilə xarakterizə olunur. Bu əlamətlər bir çox amillərdən asılıdır: xəstənin yaşı, bədənin ümumi vəziyyəti, patogen bakteriyaların növü və s.
Qida zəhərlənməsi zamanı ilk yardım
Qida zəhərlənməsi ümumiyyətlə evdə müalicə olunur. Bununla birlikdə, həzm narahatlığının mürəkkəb formaları üçün həkimə müraciət etmək lazımdır. Bu, xüsusilə risk qruplarındakı insanlar – körpələr və kiçik uşaqlar, xroniki xəstəlikləri olan insanlar, yaşlılar və hamilə qadınlar üçün keçərlidir.
Yeməkdən zəhərlənmə zamanı xəstənin huşunu itirməsi, bədən istiliyinin 39 ° C və daha yüksək olması, qarın şişməsi, qarın boşluğunun kəskin və ya spazmodik ağrılardan narahat olması, oynaqların iltihabı, dəridə səpgi əmələ gəlməsi, udma və ya tənəffüs funksiyası ilə bağlı problemlər aşkar olunarsa dərhal təcili yardım çağırın.
Qida zəhərlənməsinin müalicəsi
Uşaqlarda və ya hamilə qadınlarda qida yoluxucu xəstəliklər baş verərsə xəstəxanaya yerləşdirmək lazım ola bilər. Yemək zəhərlənməsindən sonra bağırsaq disbiyozu inkişaf edə bilər, bunun üçün ayrıca müalicə tələb olunur.
Qida zəhərlənməsinin qarşısının almaq üçün
Yayda və payızda rəflərdə tərəvəz və meyvələrin çox olduğu zaman ən çox qida zəhərlənməsi baş verir. Sadə təhlükəsizlik tədbirləri – əllərinizi və yeməklərinizi yumaq, yemək texnologiyasına riayət etmək, yalnız təzə maddələrdən istifadə etmək – sizi xoşagəlməz qida zəhərlənməsi əlamətlərindən xilas edəcəkdir.